İstihdamda düşüş: Şantiyelerde işçi alarmı

Türkiye’de uzun yıllardır büyümenin lokomotifi olan inşaat sektöründe istihdam sayıları gün geçtikçe düşüyor. Özellikle 6 Şubat depremlerinden sonra sektörde çalışanların büyük kısmı daha iyi ücretler almak için deprem bölgesine gitti ya da yurtdışındaki şantiyelere transfer oluyor. 2016’da inşaat sektöründe çalışan sayısı 2.5 milyon civarındayken bu sayı bugün itibarıyla 1.8 milyona kadar gerilemiş durumda. Özellikle İstanbul’daki şantiyelerde dönemsel olarak değişmekle birlikte 450-500 bin olan çalışan sayısı bu ay itibarıyla 391 bin kişiye kadar indi.

‘GÖÇMENLER ÇALIŞTIRILIYOR’

Devrimci Yapı, İnşaat ve Yol İşçileri Sendikası (Dev Yapı-İş) Genel Başkanı Özgür Karabulut, sektördeki istihdam kaybının ana nedenini verilen düşük ücretlere bağlarken can güvenliğinin sağlanmamasından da şikâyet etti. Karabulut, özellikle kalıp ve demir işlerinde usta olan kalifiye çalışanların daha iyi ücret teklifleri nedeniyle yurtdışına gittiğine işaret ederek rezerv alan ve kentsel dönüşümle daha fazla şantiye açılacağını, çalışan ihtiyacının daha da artacağını söyledi. 2016’da inşaat sektöründe yaklaşık 2.5 milyon kişi çalışırken şu anda sayının 1.8 milyona gerilediğini dile getiren Karabulut, inşaat sektöründe çalışanların yüzde 80’nin Doğu ve Karadeniz’den göçle geldiğini, özellikle Urfa, Diyarbakır, Van gibi illerde günlük göçmen işçi çalıştırıldığını vurguladı.

‘PARAYI VERSİNLER YETİŞİR’

Sektörde çalışanlara düşük sigorta primi ödendiğini kaydeden Özgür Karabulut, “Kalıpçılar günlük 2 bin TL civarında, uzun dönemli çalışıyorsa aylık 45-60 bin TL alır. Elektrikçiler günlük 1200-1500 TL, aylık 30 bin kazanır. Düz işçiler günlük 600-800 TL arası kazanır. İşçiler ayın 30 günü şantiyelerde ölümle burun burunadır. Kimse bu alanda çalışmak istemiyor. Ücretler düşük olduğu için yeni usta da yetişmiyor. İşe başlayan bu işe kalıcı gözüyle bakmıyor. Çalışana iyi ücret verseler, can güvenliği sağlanırsa daha fazla kişi bu alanda çalışır” diye konuştu.

‘MESLEK LİSESİ ŞART’

Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, işçi bulunmadığı takdirde projelerin teslim tarihinin geciktiğine dikkat çekerek “Bugün 11 vilayetteki depremden dolayı birçok işçi oraya gitti. Haliyle İstanbul’da yapılacak inşaatlarda insan sayısı yetersiz. Avrupa’da daha iyi para verildiği için oralara giden var. İşçi de haklı herkes gelirine göre hareket ediyor” diye konuştu.

Çetinsaya, meslek lisesi ve meslek yüksekokullarına acilen ihtiyaç duyulduğunu belirterek sektörde ustaların 45-60 bin TL ücretle çalıştığını buna rağmen çalışan bulmakta sıkıntı yaşandığını söyledi.

‘PROJELER GECİKİYOR’

Polat Gayrimenkul Yönetim Kurulu Üyesi Kaan Yücel, sektörde işçi sorununun pandemiden sonra giderek arttığını belirterek “Önceden bu durum Avrupa’da yaşadığımız bir sorundu, bu sorunu artık Türkiye’de de görüyoruz. Özellikle orta kademede tekniker, teknisyen ve formen gibi alanlarda eleman bulmakta sorun yaşıyoruz. Kule vinç operatörleri ekskavatör operatörleri bu tür ara kademede eleman bulmakta çok büyük sıkıntı var. Aynı sorun işçide de var. Gittikçe daha az kalıpçı ve demirci buluyoruz. Bu yüzden teklif verecek müteahhit firmalar ve taşeron firmalar gittikçe azaldı ve teklif vermekte imtina ediyorlar” diye konuştu.

Bu nedenle işlerin geciktiğini, inşaatların yavaş ilerlediğini anlatan Yücel, mimar ve mühendislerin de birçoğunun artık sektörde çalışmak istemediğini açıkladı.