Eğitim sendikaları, Köy Enstitülerinin ruhunun okullarda yaşatılmasını istedi

Köy Enstitüleri 17 Nisan
1940’ta dönemin Milli
Eğitim Bakanı Hasan Âli
Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç’un
önderliğinde kuruldu. Eğitim-Sen ve
Eğitim-İş sendikaları, Türk eğitim
sisteminde devrim niteligi taşıyan
Köy Enstitülerinin kuruluşunun 84.
yıldönümünü için açıklama yaptı.
Eğitim-Sen Genel Başkanı Kemal
Irmak, “Türkiye’de uzun yıllardır
uygulanan eğitim müfredatları ve
ders programlarının Köy Enstitüleri
zamanının çok gerisinde kaldığı
açıktır. Köy Enstitüleri, sadece
uygulanmış olduğu kısa dönem
içinde değil, eğitim sistemimizin
tarihsel bütünlüğü içerisinde
iz bırakmış en önemli eğitim
kurumlarıdır” ifadelerini kullandı.

“EĞİTİM DİNSELLEŞTİRİLMEKTEDİR”

Köy Enstitülerinin laik ve
karma eğitimi benimsediği için
kapatıldığını aktaran Irmak, Köy
Enstitülerinin eğitim modelinin
değerinin günümüzde daha iyi
anlaşıldığını belirtti. Irmak sözlerini
şöyle sürdürdü: “Türkiye’de
laik ve bilimsel eğitime yönelik
tehditlerin her geçen gün arttığı,
okullarımızın dini vakıf ve
derneklerin kuşatması altına
alındığı koşullarda Köy Enstitülerini
hatırlamak ve hatırlatmak önemlidir.

Geçmişte Köy Enstitülerini
kapatan ve yarattığı tüm olumlu
izleri silmeye çalışan karanlık
zihniyet ile bugün devletin bütün
olanaklarını eğitimi dinselleştirme
ve piyasalaştırmak için kullananlar
ve eğitim sistemini iktidarın siyasalideolojik hedefleri doğrultusunda
biçimlendirmek isteyenler aynı
kaynaktan beslenmektedir. EğitimSen olarak 84. yılını kutladığımız
Köy Enstitülerinin ilerici, demokrat
ve Aydınlanmacı geleneğine sahip
çıkıyor, laikliğin eğitim sistemimizde
egemen olması için mücadelemizi
sürdürüyoruz.”
Eğitim-İş de Köy Enstitülerinin
Türkiye’nin dünya eğitim tarihine
kazandırdığı en özgün eğitim
projelerinden biri olarak döneme
damgasını vurduğunu ifade
etti.

Sendikanın açıklamasında,
“Bu proje ile birlikte eğitim ve
kültür alanında gerçekleştirilen
yenilikler, yüzyıllardır kul
zihniyetiyle yetiştirilmiş olan
halkın özgürleştirilmesi temeline
dayandırılmıştır. Enstitüler
sayesinde iyi eğitimden geçmiş köy
çocukları, geri dönüp bilgiyi anlaşılır
şekilde her yurttaşa yaymışlardır.
Türkiye’de yazın ve düşün yaşamına
yön veren aydınlarımızın çoğu Köy
Enstitüleri veya onların devamı
olan öğretmen okullarından mezun
olmuşlardır” dendi. 

“ATEŞİ YENİDEN YAKMALI”

Enstitülerin kapatılmasıyla
Anadolu’nun en önemli Aydınlanma
projesinin ortadan kaldırıldığının
vurgulandığı açıklama şu sözlerle
sonlandırıldı: “Bugün Köy Enstitüsü
ruhunu yeniden yakalamak ancak
çağdaş, demokratik, bilimsel ve
laik eğitim yöntemini, eğitim
sistemimizin her aşamasına
uygulayarak olur. İşte o zaman
Atatürk’ün ve Cumhuriyetin
öğretmenlerden istediği ‘fikri
hür, vicdanı hür, irfanı hür’
nesilleri yetiştirebiliriz. O gün Köy
Enstitülerini kapatmak ne kadar
vahim bir hata ise bugün eğitim
sistemimizi yeniden çok kutuplu
hale getirecek uygulamalar ve yasal
düzenlemeler de o kadar büyük
hatadır. Eğitim-İş olarak amacımız;
Köy Enstitülerinin felsefesi, heyecan
ve ruhunu okullarımızda yaşatmak,
tüm yurtta aydınlanmanın ateşini
yeniden yakmaktır.” 

IŞIK KANSU, KÖY ENSTİTÜLERİNİ ANLATTI

Başkent Üniversitesi’nde
Ord. Prof. Enver Ziya Karal
Tarih Uygulama ve Araştırma
Merkezi tarafından düzenlenen
etkinlikte önce Galeri Sanat’ta
“İsmail Hakkı Tonguç’un
kaleminden resimler” sergisinin
açılışı yapıldı. Ardından
İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği
Vakfı Başkanı Işık Kansu’nun
Köy Enstitülerinin kuruluş
koşulları ve kapatılması
sürecini aktardığı bir konferans
gerçekleştirildi. Toplantıya,
Başkent Üniversitesi Rektör
Vekili Prof. Dr. Hakan Özkardeş,
önceki rektörler, dekanlar,
Enver Ziya Karal Tarih Uygulama
ve Araştırma Merkezi Müdürü
Prof. Dr. Seçil Karal Akgün,
akademisyenler ve öğrenciler
katıldı. l