İngiltere, 150 yıl önce yağmalanan Asante mücevherlerini Gana’ya iade etti

İngiliz askerler tarafından 150 yıl önceki savaşta yağmalanan, bugünkü Gana sınırlarındaki Asante Krallığı’na ait mücevherler Gana’ya iade edildi.

Altın ve gümüş eşyalardan oluşan mücevherler Londra’nın ünlü müzelerinden British Museum ile Victoria ve Albert Müzesi’nin (V&A) envanterinde bulunuyordu.

İade edilen 32 adet değerli eşya arasında, altın barış çubuğu, rozet ve nişanlar bulunuyor. Eşyaların Asante Kralı’na bugün teslim edilmesi bekleniyor.

Eserlerin, geçen yıl İngiltere Kralı 3. Charles’ın taç giyme törenine katılan mevcut Asante Kralı 2. Otumfuo Osei Tutu tarafından istendiği aktarılmıştı.

Söz konusu eserlerin gelecek aydan itibaren Ashanti bölgesinin başkenti olan Kumasi’deki Manhyia Sarayı Müzesi koleksiyonunda tutulacağı bildirildi.

Eserler, 2. Otumfuo Osei Tutu’nun taç giymesinin 25. yılı dolayısıyla yapılacak kutlamalar kapsamında sergilenecek.

Getty Images
Altın rezervleri yönünden zengin olan bölgede kurulu Asante Krallığı’nda altın eşyalar halen büyük önem taşıyor.

Gana Kültür Bakanlığı’nın özel danışmanı Nana Oforiatta Ayim, BBC’ye yaptığı açıklamada, iade edilen eşyaların “ulusun ruhunun bir parçası” olduğunu söylemiş, dolayısıyla Gana halkından bir parçanın geri döndüğünü dile getirmişti.

British Museum ile Victoria ve Albert Müzesi (V&A) toplamda 32 eseri Gana’ya iade etti.

V&A’nın Gana’ya gönderdiği toplam 17 eserin 13’ünün yağmalanarak İngilizlerin eline geçtiği, 1874’te de müze tarafından bir müzayededen satın alındığı aktarıldı.

British Museum’un gönderdiği 15 eser arasında Asante Krallığı’nca İngiliz diplomat Thomas Bowdich’e hediye edilen objeler ile Manhyia Sarayı’ndan yağmalanan eserler bulunuyor.

İki müze de kültürel bir işbirliğinin parçası olarak eserlerin gönderilmesinden memnuniyet duyduklarını açıkladı.

Getty Images
Asante Kralı 2. Otumfuo Osei Tutu, geçen yıl Kral 3. Charles’ın taç giyme törenleri için Londra’daydı.

İngiltere’de British Museum ve V&A’nin de aralarında olduğu bazı ulusal müzelerin, koleksiyonlarındaki eserleri kalıcı olarak iade etmesini yasaklayan bir yasa bulunuyor.

1963 tarihli “British Museum Kanunu”, eserlerin müze koleksiyonundan çıkarılmasını yasaklasa da, ödünç verme yoluyla eserlerin iadesi sağlanabiliyor.

Afrika kıtasının batısında 1680 ile 1896 yılları arasında hüküm süren Asante (Ashanti) Krallığı, bir zamanlar bölgedeki en güçlü ve zengin hükümdarlıktı.

Altın rezervlerinin yoğun olduğu bölgeye Batılı ülkelerin ilgisi yoğunlaşınca, savaşlar ve yağmalamalar da sıklaştı.

Britanya Batı Afrikası’nın bir parçası olarak 1821 ile 1957 yılları arasında var olan Büyük Britanya kolonisi, sonradan Altın Sahili adını aldı. 1957’de elde edilen bağımsızlık sonrası ise ülkeye Gana adı verildi.

İngiltere müzelerinde yer alan birçok eserle ilgili, getirildikleri ülkelere iade edilmeleri yönünde tartışmalar bir süredir devam ediyor.

Geçen yaz, British Museum envanterindeki bazı eserlerin bir çalışan tarafından çalınarak internette satışa sunulduğu ortaya çıkmıştı.

Birçok ülke bu olaydan sonra, tarihinin en büyük krizlerinden biriyle karşı karşıya olan dünyaca ünlü müzeye, “eserlerimizi geri verin” çağrısı yapıyor.