Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar… Ukrayna lideri Volodimir Zelenski: ‘ABD yardımlarının alternatifi yok’

Ukrayna’nın başkenti Kiev’de yılın en büyük basın toplantısı olan Forum-2024’te ülkenin savaşa yönelik hedefleri kamuoyuyla paylaşıldı. Üst düzey yetkililerin katıldığı toplantıda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve Başbakan Deniş Şmigal Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı. Savaşın ikinci yıldönümü nedeniyle yapılan toplantı, Batı’dan Ukrayna’ya yardımın sekteye uğradığı ve sahada inisiyatifin Rusya’nın eline geçtiği şartlarda gerçekleşti.

Önceki gün düzenlenen foruma Zelenski’nin ölen Ukrayna askerlerinin sayısıyla ilgili yaptığı açıklama damga vurdu. İlk kez askeri zaiyatı açıklayan Zelenski, Ukrayna’nın 31 bin, Rusya’nın ise 180 bin askerinin öldüğünü bildirdi. 2022 sonunda Kiev’in, askeri kayıplar konusunda yaptığı önceki açıklamasında, 13 bin Ukrayna askerinin öldüğü ifade edilmişti. Savaş boyunca hem Rusya’nın hem de Ukrayna’nın yalnızca karşı tarafın askeri kayıpları ve sivil ölümler konusunda bilgi verdikleri buna karşılık kendi askeri zaiyatlarını açıklamadıkları biliniyor.

Bu durum, Ukrayna içinde de eleştirilere neden oluyor. Kimi Ukraynalı uzmanlar, Kiev yönetiminin toplumun moralini bozmamak amacıyla kayıplarla ilgili bilgi vermediğini ancak bunun kamuoyunun rehavete kapılmasına ve savaşa destek vermekten vazgeçmesine neden olduğunu savunuyordu.

‘MÜZAKERE’ YANITI

Zelenski, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le müzakere yapıp yapmayacağı yönündeki soruya “Sağır biriyle konuşulabilir mi?” yanıtını verdi. Barış konusunda koşulları sadece Ukrayna’nın belirleyeceğini söyleyen Zelenski, kendilerine destek veren ülkelerin bile Kiev’e şart dayatmasına razı olmayacaklarını belirtti.

‘YARDIMLAR HAYATİ’

Öte yandan ABD’den Kiev’e yapılan yardımın hayati önemde olduğunu söyleyen Zelenski, ABD Kongresi’ndeki Cumhuriyetçilerin aylardır engeline takılan yaklaşık 61 milyar dolarlık desteğin Ukrayna’ya bir ay içinde ulaşmasının son derece önemli olduğunu ifade etti.

Zelenski, ABD’den yardımın olmaması halinde “para konusunda alternatifler bulabiliriz ancak hava savunması konusunda ABD desteğinin Patriot sistemlerinin alternatifi yok” diye konuştu. Ukrayna lideri Rus ordusunun ilkbahar sonu veya yaz başlarında yeni bir büyük taarruza hazırlandıklarını belirtti. Zelenski ayrıca ABD’de 5 Kasım’daki başkanlık seçimlerinin belirleyici etkiye sahip olacağını sözlerine ekledi.

ANKARA İLE TEMASLAR

Zelenski, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la çeşitli düzeylerde sürekli irtibat halinde oldukları fakat yakın zamanda görüşmenin planlanmadığı yanıtını verdi. Zelenski ayrıca Rusya’nın elindeki Ukraynalı siyasi mahkûmların serbest bırakılması konusunda Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’la iletişimde olduklarını ifade etti. Türkiye’nin inisiyatifiyle yeni bir tahıl koridoru anlaşması imzalanması olasılığına ilişkin Zelenski, ülkesinin şu anda yeni bir anlaşma olmadan da sevkıyatları sürdürdüğünü, bunun yanında tahıl ihracatını artırmasını öngördüğü Nikolayev (Mikolayiv) Limanı’nın da açılmasını sağlayacak girişimleri memnuniyetle karşılayacaklarını dile getirdi.

‘PLANLAR RUSYA’DAYDI’

Cumhuriyet’in de sorularını yanıtlayan Zelenski, savaşın Kiev’in planladığı şekilde gitmemesinin bazı nedenlerinin Ukrayna’dan, bazı nedenlerinin ise başkalarından kaynaklandığını söyledi. Ukrayna’nın geçen yıl başarısızlıkla sonuçlanan karşı taarruzu başlamadan önce bu saldırı planlarının Rusya’da olduğunu kaydeden Zelenski, bu nedenle yeni hamleler konusunda pek çok hususu gizli tuttuklarını ifade etti.

Ukrayna Başbakanı Denis Şmigal ise Ukrayna’nın yeniden inşası konusunda Cumhuriyet’in sorusuna yönelik “Türk şirketlerin son derece etkin çalıştıkları ve bu konuda Türk firmalarıyla pek çok anlaşma imzalandığı” yanıtını verdi. Türkiye’nin ülkesine büyük katkı sunduğunu söyleyen Şmigal, Ukrayna’da Bayraktar fabrikasının inşasının da işbirliğinin önemli bir göstergesi olduğunu belirtti.