Türkiye’nin ilk kadın yönetmenlerinden Birsen Kaya hayatını kaybetti

Yönetmen, senarist ve yapımcı Birsen Kaya 81 yaşında hayata veda etti. Kaya’nın vefatını yönetmen ve yapımcı Biket İlhan sosyal medya hesabından duyurdu.

İlhan “Avantür filmleriyle tanınan ilk kadın yönetmenlerimizden Birsen Kaya’yı kaybettik. Halit Refiğ’in asistanlığını yaparak başladığı sinema serüveninde 15 filmle imza atmıştır. Geçmiş yıllarda Adana Altın Koza Film Festivali’nde buluşmuştuk. Yönetmenlik yaptığı yılları anlatmıştı, o zor şartlarda yaratılan mucizeleri… Huzur içinde uyusun değerli arkadaşımız” ifadelerini kullandı.

Göğüs kanserini yenen Birsen Kaya beyin tümörü, kansızlık ve guatr hastalığıyla mücadele ediyordu.

BİRSEN KAYA KİMDİR?

Sinemamızın ilk kadın yönetmen ve senaristlerinden Birsen Kaya 1943’te İstanbul’da doğdu.

Lise sonrası gazetecilik kariyerine Artist dergisinde sinema muhabiri olarak başladı ve bu dönemde Vedat Türkali, Ülkü Erakalın, Agâh Özgüç gibi isimlerle bir arada çalışma imkânı buldu, yine bu dönemde Halit Refiğ ile tanıştı. Refiğ’in 1964’te çektiği Gurbet Kuşları’nda yönetmenin asistanlığını üstlenerek ilk kez kamera arkasında çalıştı. Daha sonra 200’e yakın filmde reji asistanlığı yaptı.

Avantür filmler için senaryolar yazdı. Yılmaz Köksal’ın kariyerinde bir dönüm noktası olan western tarzındaki Çeko’nun (1970) senaryosu bunlar arasında en dikkat çekenlerdendi.

1970’te Nazmi Özer’in yarıda bıraktığı Kanlı Kader’i tamamlayarak ilk kez yönetmenlik yaptı. Bu dönemde Ufuk Film adlı bir yapım şirketi kurdu.

Hep “reel hikâyelerin ilgisini çektiğini, aşk hikâyelerinden çok avantür filmler çekmeyi sevdiğini” söyleyen Birsen Kaya sinema kariyeri boyunca 15 filme yönetmen olarak imza attı.

Bilge Olgaç ve Cahide Sonku’yla birlikte sinemamızın ilk kadın yönetmenlerinden olarak anıldı.

Senaryosunu da kaleme aldığı 4 filmlik Dadaş Rıfat serisi o dönemde geniş yankı buldu.

Avantür filmlerin en revaçta olduğu dönemde çizgi roman uyarlaması Killing Ölüm Saçıyor (1971), Vur Kır Geç (1972) ve Hedefte Beş Adam (1972) gibi filmlerle Yeşilçam’ın aranan yönetmenlerinden biri oldu.

Yönetmenliğini üstlendiği filmler arasında İntikam Derler Adıma (1970), Sevimli Serseri (1970), Sana Allah Acısın (1970), Aşkolsun (1971), Kanunsuz Yaşayanlar (1971), Kirli Eller (1971), Bitirim Kemal (1972) ve Şeftalisi Ala Benziyor (1975) var.