180 yıllık gemi enkazında yüzlerce eser bulundu

Enkazın son keşfini tamamlayan su altı ekibi Parks Canada’nın bulduğu eserler arasında tabancalar, mühürlü ilaç şişeleri, oltalar ve denizci sandıkları vardı. 

HMS Erebus ve HMS Terror 1845’te, Atlantik ve Pasifik’i birbirine bağlayan bir kutup rotası olan Kuzeybatı Geçidi’ni bulmak için İngiltere’nin Kent kontluğundaki Greenhithe’dan yola çıkan bir keşif gezisi sırasında kaybolmuştu. Gemileri, Britanya Kraliyet Donanması subayı ve Arktik kaşifi Sör John Franklin yönetiyordu. 

Gemilerin geri dönmemesi üzerine 1850’lere kadar İskoç kaşif John Rae, yerel İnuitlerle görüşerek, gemilerin iki yıl boyunca deniz buzunda mahsur kaldığını ve Franklin’in 1847’de öldüğünü keşfetmişti.

Independent Türkçe’nin aktardığına göre, 129 mürettebatın tamamının öldüğü düşünülüyordu. Bu trajedi, Britanya’nın kutup keşifleri tarihindeki en kötü felaketlerden biri olarak kabul ediliyor.

Gemiler bulunduktan sonra (2014’te Erebus ve 2016’da Terror) şiddetli fırtınalar enkazları bozmaya devam ettiği için dalış görevleri hızlandırıldı.

Dalgıçlar geçen yıl eylülde, Terror’un bulunduğu 24 metre derinliğe kıyasla yüzeyin sadece 11 metre altında duran HMS Erebus’a 68 dalış gerçekleştirdi. Erebus, Kanada’nın Arktik bölgesindeki Wilmot ve Crampton Körfezi’ndeki sığ sularda bulundu.

Arkeologlar, Teğmen Henry Dunda Le Vesconte’ye ait olduğu düşünülen bir kamaranın içinde sağlam bir termometre, deri ciltli bir kitap kapağı ve pirinç bir makarayla süslenmiş olta gibi eserler ortaya çıkardı.

Ayrıca, kaptanın hizmetçisinin kileri olduğu tahmin edilen bir alanda deri ayakkabı, saklama kavanozları ve mühürlü ilaç şişesi keşfedildi.

Daha sonraki keşifler, mürettebatın birincil yaşam alanı olan baş kasaradaki bir tayfa sandığına odaklandı. Arkeologlar sandığın içinde tabancalar, ilaç şişeleri ve madeni paralar buldu. Titizlikle yürütülen belgeleme çalışmaları, binlerce yüksek çözünürlüklü dijital görüntünün çekilmesine kadar uzandı ve keşif alanının değişen durumunu anlamak için çok önemli olan hassas 3D modellerin temelini oluşturdu.

Keşif gezisini yöneten Jonathan Moore, enkaz bozulmaya devam ettikçe dalışların getirdiği zorlukların altını çizdi.

Moore, “Geminin üst güvertesinin bazı kısımları yakın zamanda çöktü ve diğer kısımlar tehlikeli bir şekilde eğiliyor. Aşağıda işler gittikçe zorlaşıyor” dedi.

Titizlikle yürütülen araştırmada halen herhangi bir insan kalıntısına rastlanmadı. Birleşik Krallık’ın 2018’te Kanada’ya hediye ettiği enkazlar, Inuitler ve Parks Canada tarafından ortaklaşa denetleniyor ve bu tarihi keşfe işbirlikçi ve saygılı bir yaklaşım sağlanıyor.

Moore, Terror’u ancak Erebus’ta araştırma yaptıktan sonra incelemeyi düşündüklerini söyledi.

Keşif gezisini yöneten Moore, “Terror, deniz seviyesinin 24 metre altında ancak Erebus sadece 11 metre aşağıda ve bu da ikincisini öncelikli meselemiz haline getiriyor. Ona odaklanacağız ve hikayesini katman katman ortaya çıkaracağız” dedi.