Masum görünen tehlike: Uyumsuz hayal kurma hastalığı(Maladaptive daydreaming) nedir? Belirtileri nelerdir?

Hayal kurma hastalığı, bir kişinin hayal kurmak için aşırı miktarda zaman harcadığı ve genellikle kendi hayal gücünü gerçekle birleştirdiği bir davranıştır. Hayal kurma hastalığı olan kişilerde bu durum işin, ilişkilerin ve hobilerin önüne geçebilir. Yaşantıyı oldukça etkileyen bir psikolojik rahatsızlık olduğunu söylemek mümkündür. Peki Maladaptive daydreaming nedir ve neden olur? Tedavisi nasıl olur? İşte cevabı…

MALADAPTIVE DAYDREAMING NEDİR VE NEDEN OLUR?

İlk kez 2002 yılında literatüre giren Uyumsuz hayal kurma hastalığı (Maladaptive daydreaming), kişinin gerçeklikten uzaklaşarak uzun saatler hayal kurmasına neden olan zihinsel sağlık sorunu olarak tanımlanır. Uyumsuz hayal kurma problemi yaşayan kişiler günlük hayatlarında insanlarla ilişkilerinde de sorunlar yaşamaktadır. Maladaptive daydreaming küçük yaşlardan itibaren kendisini göstermekte olan bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Şizofreniden farklı olarak maladaptive daydreaming hastaları kurdukları hayallerin gerçek olmadığını bilmektedir. Her ne kadar şizofreni ile birçok ortak belirtisi olsa dahi hastalık farklı kişilerde farklı belirtiler ile ortaya çıkmaktadır.

Hayal kurma hastalığı, geçmiş hayatta yaşanan travmalar, günlük hayattaki zorluklar ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu nedeniyle ortaya çıkar. Bu durumların kişide var olması hayal kurma hastalığını yaşanmasına zemin hazırlar. Hayal kurma hastalığına neden olan durumlar şöyle sıralanabilir:

Kaygı

Depresyon

Zihinsel sağlık sorunları

Geçmişte yaşanan travmalar

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu

UYUMSUZ HAYAL KURMA HASTALIĞI KİMLERİ ETKİLER?

Uyumsuz hayal kurma, psikolojik problemleri ve belirli beyin fonksiyonlarını etkileyen koşullara sahip kişilerde yaygın görülür. Uyumsuz hayal kurma ile görülen bazı zihinsel sorunlar şunlardır:

Dikkat eksikliği 

Hiperaktivite bozukluğu 

Anksiyete bozuklukları 

Bazı depresyon türleri

Disosiyatif bozukluklar

Obsesif kompulsif bozukluk

Yaş da hayal kurma hastalığından bir faktör olarak kabul edilir. Özellikle gençlerde ve çocuklarda bu yaygın olarak görülebilir. Bunun yanında hayal kurma hastalığına sahip olan kişilerde çocukluk döneminde istismar ya da travma bulunur.

MALADAPTIVE DAYDREAMING BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hayal kurma hastalığı belirtileri, hayal kurmanın kendisi etrafında döndüğü bir durum olarak ortaya çıkar. Semptomlar hayal kurma davranışı ve kişinin hayal kurma konusunda ne hissettiği olmak üzere iki şekilde değerlendirilir.

Hayal kurma davranışına ait belirtiler:

Canlı ve ayrıntılı yoğun hayaller kurmak

Karakterlerin yer aldığı ve olay örgüsü olan hayaller oluşturmak

Saatlerce hayal kurmak.

Kasıtlı olarak hayal kurmak.

Çevrelerinde olup bitenlerden kopuk yaşamak.

Kişinin hayal kurma konusunda ne hissettiğinde bağlı ortaya çıkan belirtiler:

Olumsuz duygularla ve bu sorunun etkileriyle mücadele etmek.

Sosyal aktivitelerde güçlük çekme.

Utanç ve suçluluk duyguları yaşama.

Zorunlu olarak hayal kurma.

UYUMSUZ HAYAL KURMA HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL OLUR?

Uyumsuz hayal kurma davranışı henüz resmi bir teşhise sahip olmadığından, standart bir tedavisi yoktur. Ancak bu, onu tedavi etmenin bir yolu olmadığı anlamına gelmez. Psikologlar duruma yönelik koşullarla ve diğer sağlık sorunlarına olan benzerliklerine dayanarak bunu tedavi edebilirler. En önemli tedavi yollarından biri bilişsel terapi ile gerçekleşir. Psikolog ya da psikiyatri uzmanları koşullara bağlı olarak bir yaklaşım gösterirler. Ana tedavisi psikoterapi olan hayal kurma hastalığı, tedaviyle beraber yönetilebilir.