Bir rakibi daha gitti… Trump’ı kim durduracak?

2022 yılında yapılan ara seçimlerde Trump’ın destek açıkladığı adayların büyük kısmının kaybetmesiyle Trump devrinin kapandığı tartışmaları başlamıştı. Genel seçimlere 2 yıl kala başkan adaylığı için Disney ve diğer liberal kurumlarla kavgaları ile tanınan Florida Valisi Ron DeSantis ön plana çıktı. Kendisi genç ve dinamik bir isimdi. Florida’da muhafazakarlar tarafından başarılı olarak tanımlanan yönetimi sonrası kendini daha da sivriltti.

Ancak DeSantis anketlerde hala Trump’ın arkasında kalıyordu. 2 yıl içinde bu farkın kapanacağı düşünülse de pek öyle olmadı. Trump’la söz dalaşına girmesi, ABD müesses nizamına pek uzak olmayan bir görüntü çizmesi sonucu sağ popülist tabanda Trump’ı geçemeyen popülerliği daha da tükendi.

‘ADAYLIĞI GARANTİ’

Trump, son aylardaki anketlerde en yakın rakibine 40 puan fark atıyordu. Cumhuriyetçi ön seçimlerin ilk ayağı Iowa’da yapılınca anketlerin gerçekten pek de uzak olmadığı ortaya çıktı. Trump, en yakın rakibi DeSantis’e 30 puan fark atmıştı. DeSantis’in yüzde 21’lik oyunu, yüzde 19’la Nikki Haley takip ediyordu.

Farkın kapanmayacağı anlaşılınca DeSantis, kendisiyle Desanctimonious (kendini beğenmiş) diyerek alay eden Donald Trump’a destek açıklayarak yarıştan çekilmek zorunda kaldı. “Trump’la anlaşmazlıklarımız olsa da tabii ki ülkemiz adına Biden’dan iyi bir seçenektir” dedi.

Ron DeSantis’in kısa süren şöhretinden sonra Trump’ın karşısında sadece bir rakip kaldı; Nikki Haley. Ancak Cumhuriyetçi partide Trump’ın seçilmesine yol açan sağ popülist tabanın merkez sağa olan üstünlüğü düşünüldüğünde Trump’ın 2024 adaylığına “garanti” gözüyle bakılıyor. Yine de Haley’den bahsetmekte yarar var.

‘İYİ OLAN KADIN KAZANSIN’

Daha önce Güney Carolina valiliği ve Trump kabinesinde Birleşmişler Milletler Daimi Temsilciliği yapan Nikki Haley’nin aslında gerçek adı Nimrata Nikki Randhawa. Hint kökenli siyasetçinin gerçek adı Donald Trump tarafından hedef alınınca tartışmalara sebep oldu. Konuşmalarında Haley’den “Nimrata” olarak bahseden Trump, Haley’nin aslında Amerikalı olmadığı algısı yaratmaya çalışmakla suçlandı.

Yine de Haley, yüzde 19’luk bir desteği arkasında toplamayı başarmıştı. DeSantis’in adaylıktan çekilmesi sonrası iki aday arasında “iyi olan kadın kazansın” dedi. Ancak Haley’nin DeSantis ya da önceden adaylıktan çekilen Vivek Ramaswamy’den farkları büyük. Bunun başlıca sebebi Haley’nin diğer adayların aksine Trump’ın başını çektiği sağ popülist tabana oynamaktansa biraz daha müesses nizama yakın bir çizgi izlemesiydi.

Mesela DeSantis, hem Trump’ın kitlesini hem de müesses nizama yakın senatör Mitch McConnell ve eski başkan George W. Bush gibileri tatmin etmeye çalıştı ancak başarılı olamadı. Nikki Haley ise Ukrayna’ya kayıtsız şartsız destek vereceğini söyleyerek müesses nizamı ve tarafsız seçmeni tercih ettiğini doğrudan belirtiyordu.

Trump ve Haley arasında belki de en ilginç tartışma “iç savaş” meselesi üzerinden oldu. Nikki Haley, iç savaşla ilgili ABD’de söylenmesi en çok tepki doğuran “savaş, eyalet haklarıyla ilgiliydi” cümlesini kurmuştu. Bunun üzerine Trump “bildiğim kadarıyla iç savaş kölelikle ilgiliydi ama kendi bilir” diyerek Haley’i hedef aldı. Nikki Haley, savaşı kaybeden kölelik yanlısı Konfederasyon destekçilerinin ülkeden ayrılmak için yarattığı argümanı kullanması sonrası yoğun eleştirilere maruz kalmış ve Güneyli eyaletlerin oylarını garanti gören Trump’tan bir gol daha yemişti.

Şu ana kadar ortaya çıkan görüntüye göre Haley, Trump’ı geçemeyecek. Ancak her şey bitmiş değil. Birçokları Haley için “müesses nizamdan büyük bağışlar aldığı için bir süre daha çekilmeyecek” yorumu yapsa da onun başka bir gerekçesi olabilir. Trump hakkında seçimden men edilmesi için açılan davalar henüz sonuçlanmadı. 3 üyesi Trump tarafından atanan Yüksek Mahkeme’nin Trump’ın aleyhine bir karar alması beklenmese de şimdiden kesin bir şey söylemek zor.

Nikki Haley, Trump’ın men edilmesi durumunda partinin adayı olmayı bekliyor olabilir. Ancak böylesi bir politik deprem sonrası adaylığı bırakın ülkede huzurun ne ölçüde sağlanabileceği belirsiz. Trump kadar popüler bir figürün yasal yollarla durdurulmaya çalışılması ülke çapında önü alınması güç birtakım olaylara yol açabilir. Şu an için görünen o ki Trump’ın 2024 adaylığı önündeki engeller birer birer azalıyor.