Türkiye bunu konuşuyor: Nuri Bilge Ceylan-Zeki Demirkubuz kavgasında kim haklı?

Sinema konuşulan ortamlarda laf dönüp dolaşıp “Nuri Bilge Ceylan-Zeki Demirkubuz kavgasına” gelir. Şehir efsanesine dönüşen bu olayın 2015 yılında Demirkubuz’un bir söyleşisinde konuşmadıklarını açıklamasıyla gerçek olduğu ortaya çıkmıştı. O gün bugündür bu “küslüğün” altında yatan nedenler konuşulur oldu. Doğru ya da yanlış birçok neden sıralandı. Ancak geçen günlerde bir televizyon programına çıkan Demirkubuz hem iddialara açıklık getirdi, hem de üslubuyla tartışmayı bir başka boyuta taşıdı. Gündeme bomba gibi düşen programın ardından son 10 senede 6 kez “tweet (yeni ismiyle gönderi)” paylaşan Ceylan, Demirkubuz’a yanıt vereceğini açıkladı. Tartışma daha çok su kaldıracağa benziyor. Ancak en başından itibaren neler yaşandığını madde madde anlatmakta fayda var…

Zeki Demirkubuz ve Nuri Bilge Ceylan

‘HİÇBİR ZAMAN YAKIN DEĞİLDİK’

Öncelikle, Demirkubuz’un TV röportajından iki usta yönetmenin iddia edildiği üzere hiçbir zaman yakın arkadaş olmadıklarını öğrendik. Demirkubuz şu sözleri kullandı: “Hiçbir zaman söylendiği gibi çok yakın arkadaş değildik. Aç kalsam ekmek parası isteyeceğim biri değildi. Ama işte Semih Kaplanoğlu gibi ya da başka arkadaşlar gibi görüştüğüm bir arkadaştı. Ben midem bulanınca uzaklaştım ama ilişkimiz kopmadı.”

‘KADER AĞLARINI ANTALYA’DA ÖRDÜ’

İplerin koptuğu tarih ise 2006 yılına, Antalya Altın Portakal Film Festivali’ne dayanıyor. O yıl iki yönetmenin filmleri, İklimler (Nuri Bilge Ceylan) ve Kader (Zeki Demirkubuz) Altın Portakal için yarışmıştı. Festivalde Kader, En İyi Film Ödülü’nü kazanırken Ceylan da En İyi Yönetmen seçilmişti.

Demirkubuz o festivali şöyle anlatıyor: “O sene kader ağlarını Antalya Film Festivali’nde ördü; En İyi Film ödülünü 300 bin liraya çıkardılar. 230 bin dolar. Dünyada eşi yok. Ödül töreninin açıklanacağı gün otelin lobisinde otururken bu geldi, böyle havalı havalı gevrek gevrek… Jüride de Cannes’dan bir lavuk var, bunun bir arkadaşı. Hatta orada bunun esprisi oldu, herhalde sinyal aldı bu ondan keyfi yerinde diye. Benimle de konuşuyor, geldi masamıza oturdu, sohbet ettik. 

Aynı akşam bunlar geldi yapımcısı, karısı, kendisi, tören sırasında önümüze oturdular, hiç konuşmadılar benimle… Ebru iki gün önce Kader’i izleyince allak bullak olduğunu söyledi, aramız iyiydi. Neyse geldiler, konuşmuyor. Arkasından seslendim de bakmadı bile. Neyse vardır bir derdi dedim. İki tane ödül aldı, çıktı acayip küskün falan. Sonra her şeyin üstüne yemin ediyorum bir tane bile Kader’e şey yok… Bizim zaten bir beklentimiz de kalmadı. Tam böyle En İyi Film Ödülü açıklanmadan önce bu pat bayıldı. Gidip kaldırdılar, hatta ben de yardım etmeye çalıştım. Törenden sonra ‘iyi misin’ demek için aradım. Konuşmak istemedi ve o günden itibaren konuşmadı.”

Nuri Bilge Ceylan 2006 Antalya Altın Portakal Film Festivali ödül töreninde baygınlık geçirmişti.

‘TOKAT ATMAK İSTEDİM’

Zeki Demirkubuz, İstanbul’a döndükten sonra da konuşmaya çalışan tarafın kendisi olduğunu ama karşılık alamadığını da şöyle anlatıyor: “İki gün sonra Mis Sokak’ta yüz yüze geldik, ‘İyi misin’ dedim. Yüzünü çevirdi. Bir tane tokat atmak istedim… Çok yakınındaki bir akrabasına sordum. Cannes Film Festivali aleyhinde konuştuğum için benimle konuşmadığını söyledi. Cannes Film Festivali’nin muhtarı mısın, nesin sen? Sana ne.” 

‘AŞAĞILIK OLAN BEN DEĞİLİM’

Nuri Bilge Ceylan’ın 2014’te Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye kazandığı “Kış Uykusu” filminin kitabı geçen günlerde yayımlandı. Yine şehir efsanesi haline gelen senaryo çalma konusundan da söz edilen kitapta Demirkubuz’un gerçeği bildiğini belirten yönetmen, “Öyle bir şey yok ama nedense öyle bir şey varmış gibi bir izlenim yaratmayı tercih ediyor. Bence çok ayıp ediyor. Bunca yıl arkadaşlık ettik, birbirimize ne yardımlar ettik sonuçta” demişti. 

Ceylan konuyla ilgili “Yıllar sonra yaptığı bir söyleşide ‘Üç Maymun’ filmini seyretmediğini de söylemiş üstelik. İnsan izlemediğini iddia ettiği bir film için nasıl böyle şeyler ima eder? Bilmiyorum. Evet, aşağılanan ben oldum belki burada ama aşağılık olan kesinlikle ben değilim” ifadelerini kullanmıştı. 

Demirkubuz önceki akşam yayımlanan programda Ceylan’ın bu sözlerine ve iddialara da yanıt verdi: “Üç Maymun’u izlemedim. Adilik yapmasın. Çünkü ben ima etmem, bir şey varsa çat çat söylerim.” 

FİLMLERİNDE GÖNDERMELER…

İki ismin birbirlerine yönettikleri filmlerde göndermeler yaptıkları da iddialar arasında. Demirkubuz’un 2012’de çektiği Yeraltı filminde “Ankara Sıkıntısı” (Ceylan’ın ‘Mayıs Sıkıntısı’ isimli bir filmi var) isimli bir kitapla üne kavuşan yazara, filmin kahramanı demediğini bırakmaz, hatta “Sen bu gidişle Nobel de alırsın Oscar da alırsın” gibi bir cümle kurar. O yılın en iyi yerli filmlerinden biri olarak gösterilen Yeraltı’nın aynı sene Adana Altın Koza Film Festivali’nden eliboş dönmesi de ikili arasındaki tartışmayı alevlendirir. Ceylan’ın filmlerinin yapımcılığını üstlenen Zeynep Atakan, Altın Koza’da jüri koltuğundadır ve iddiaya göre Ceylan, Yeraltı filminin ödül alamamasında etkili olur… Demirkubuz, o dönem attığı bir tweet’le sonuçlara tepki gösterir ve festivallerden çekildiğini açıklar: “Bu filmleri kendileri jürilik yapsın diye çektiğimi zanneden gerzeklerden çok sıkıldım artık. Bundan sonra Türk festivallerinde yarışmak yok.”

Öte yandan Nuri Bilge Ceylan’ın Kış Uykusu filminde Demirkubuz’a gönderme yaptığı iddia edilen masa sahnesiyle ilgili Demirkubuz, önceki günkü TV programında şu sert ifadeleri kullandı: “B*k gibi sahneydi, daha iyi çeksin.”

CEYLAN YANIT VERECEK

Demirkubuz’un programda “Susacak, dişini sıkacak ve bir daha tek kelime etmeyecek. Ederse, YouTube kanalı açarım, her gün düzenli yayın yaparım. Konu başka yerlere gider. Bu ülkenin en sevdiği şeylerden biri unutmaktır. Her yaptığımız yanımıza kâr kalmıyor. Biraz düşüneceksin” demesi sonrası ise gözler Ceylan’a çevrilmişti. 

Ceylan X (Twitter) hesabından “Ne söylerse söylesin cevap vermeyeyim diyordum, ama bu üslup karşısında ne yazık ki bu artık mümkün değil. Kendine şimdiden bir YouTube kanalı açarsa iyi eder. Yakında…” ifadelerini kullandı. Demirkubuz’un bu sözlere yanıtı çok gecikmeden yine X hesabından şunlar oldu: “Toplumun adalet duygusuna, muhalifim diye geçinen bu dangalakların gerçeğe merakına bir gram güvensem ve milletin diline düşmekten çekinmeseydim hesabı daha o zaman kapatır, seni de “milli kahraman” yapardım. Tekrar söylüyorum otur oturduğun yerde ve dişini sıkmaya devam et.”

Nuri Bilge Ceylan’ın hangi mecradan nasıl bir yanıt vereceği henüz bilinmiyor…