Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biri olarak tanınan Aziz Nesin, mizahı ve eleştirisiyle Türk edebiyatına damgasını vurmuş bir yazardır. Eserleriyle milyonlarca okuru güldürmüş, düşündürmüş ve toplumsal konulara ışık tutmuştur. Bu mizahi dehanın 108 yaşına ulaşması, sadece bir yaşamın değil, bir dönemin ve kültürün tanığı olmanın da ötesinde bir başarıdır.
Aziz Nesin, Türk edebiyatının yanı sıra dünya edebiyatına da önemli katkılarda bulunmuş bir yazardır. Genellikle mizahi eserleriyle tanınan Nesin, özellikle “Şimdiki Çocuklar Harika” ve “Zübük” gibi eserleriyle okurlarını güldürmüş ve düşündürmüştür. Yazdığı eserlerde sıklıkla toplumsal eleştirilere ve taşlamalara yer vermiş, cesur duruşu ve özgün üslubuyla dikkat çekmiştir.
108 YAŞINDA BİR YAŞAMIN HİKAYESİ
Aziz Nesin’in 108 yaşına ulaşması, sadece uzun bir ömrü değil, aynı zamanda yaşadığı döneme tanıklık etmiş bir entelektüel ve sanatçı olarak edindiği deneyimleri de simgeliyor. Mizahi yaklaşımı ve eserlerindeki derinlik, Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak Nesin’i ebedi bir isim haline getirmiştir.
UNUTULMAZ ANLILAR VE ESERLER
Aziz Nesin’in yaşamı, sadece edebiyatla değil, aynı zamanda toplumsal mücadelelerle ve özgürlük kavramıyla da iç içe geçmiştir. Unutulmaz eserleri, birçok kuşağın belleğinde yer etmiş ve Türkiye’nin kültür hazinesine değerli katkılarda bulunmuştur.
108 YILI ANLAMAK
Aziz Nesin’in 108 yılı, bir yazarın sadece sayılarla ifade edilemeyen bir mirasıdır. Mizahı, eleştirisi ve cesur duruşuyla Nesin, Türk edebiyatının ve dünya mizahının önde gelen figürlerinden biri olarak yaşamaya devam ediyor.
AZİZ NESİN KİMDİR?
Aziz Nesin, asıl adıyla Mehmet Nusret Nesin, 20 Aralık 1915’te İstanbul’da doğdu. Babası Abdülaziz Bey Giresun’un Şebinkarahisar ilçesine bağlı Gölve köyünden gelerek İstanbul’a yerleşti ve bahçıvanlık yaparak geçimini sağladı. Annesi ise Ordu’nun Perşembe ilçesinin Anaç köyünde doğmuş olup küçük yaşlarda deniz binbaşısı Salim bey’e evlatlık verilmiş 13 yaşındayken 35 yaşındaki Abdülaziz bey ile evlendirilmiştir.
Aziz Nesin, 1924’te Süleymaniye’deki adı daha sonra İstanbul 7. İlkokulu olarak değiştirilecek olan Kanuni Sultan Süleyman İptidai Mektebi’nin 3. sınıfına girdi. Ortaokulu Çengelköy Askerî Ortaokulunda tamamladı. İki yıl Darüşşafaka Lisesinde okuduktan sonra, 1935’te Kuleli Askerî Lisesinden üçüncülükle, 1937’de Harp Okulundan ikincilikle istihkâm asteğmen rütbesiyle mezun oldu. 1939’da Fen Tatbikat Okulunu bitirdi. Bu dönemde bir yandan da Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Bölümüne devam etti. Bir röportajında ona bu eğitim hayatının “fikr-i takip” dedikleri şeyi getirdiğini belirtmiştir.
Aziz Nesin, Kara Harp Okulu’nu bitirmesinin ardından asteğmen rütbesiyle orduya katıldı. 1941’den başlayarak II. Dünya Savaşı yıllarında 2 yıl Trakya’da çadırlı ordugâhta görev yaptı. 1942’de Erzurum Müstahkem Mevkii İstihkam Taburu Bölük Komutanlığı’na atandı ve bir bomba kazasında yaralandı. Erzincan’da depremde yıkılmış bir cephaneliğin boşaltılmasıyla görevlendirildi. 1944’te Ankara’da Harp Okulu’nda açılan ilk tank kursuna katıldı. Aynı yıl Zonguldak’ta uçaksavar top mevzileri yaptırmakla da görevlendirilir. Üsteğmen rütbesindeyken “görev ve yetkisini kötüye kullandığı” suçlamasıyla askerlikten uzaklaştırılır.
Oğlu Ateş Nesin babasının köylülere ekmek dağıtmasının bahane olarak gösterilerek askerlikten atıldığını aktarmaktadır. Halk arasındaki yoksulluk, üniversite ve ordu mensupları arasında muhalefetin oluşmasına sebep olmuştur. Takma adlarla gazete ve dergilere şiir ve deneme yazıları gönderen Aziz Nesin, takma adlarla yazdığı deşifre olunca askerî istihbarat tarafından yakın takibe alınmıştır. Kars’taki bölüğünü tahliye sırasında yolda karşılaştığı köylülerin askerden erzak dilenmesi üzerine, askerin tayınlarının bir bölümünü köylülere dağıtır. Bunun üzerine açılan soruşturmayla askerî mahkemede alınan kararla ordudan atılır.
AZİZ NESİN’İN ÖZEL HAYATI
Aziz Nesin, iki kere evlenmiş, Vedia Nesin ile yaptığı ilk evliliğinden Oya ve Ateş Nesin; Meral Çelen ile yaptığı ikinci evliliğinden ise Hüseyin Ali ve Ahmet Nesin adlarında toplam dört çocuk sahibi olmuştur.
AZİZ NESİN’İN ÖLÜMÜ
Yazar, söyleşi ve imza günü için gittiği Alaçatı’da 1995’te 5 Temmuz’u 6 Temmuz’a bağlayan gece sabaha karşı geçirdiği kalp kriziyle hayatını kaybetti. Cenazesi Çeşme Cumhuriyet Savcısı’nın isteğiyle otopsi yapılmak üzere 6 Temmuz’da Çapa Tıp Fakültesine getirildi. 7 Temmuz 1995’te vasiyeti gereği hiçbir tören yapılmaksızın ve yeri belli olmayacak şekilde Çatalca’daki Nesin Vakfının bahçesine gömüldü.
Ankara Uluslararası Film Festivali çerçevesinde verilen özel ödüllerin arasında “Aziz Nesin Emek Ödülü” verilmektedir.
AZİZ NESİN’İN ÖYKÜLERİ
1946: Parti Kurmak ve Parti Vurmak
1953: Geriye Kalan
1955: İt Kuyruğu
1955: Yedek Parça
1956: Fil Hamdi
1956: Damda Deli Var
1957: Koltuk
1957: Kazan Töreni
1957: Deliler Boşandı
1957: Mahallenin Kısmeti
1957: Ölmüş Eşek
1957: Hangi Parti Kazanacak?
1957: Toros Canavarı
1958: Bay Düdük
1958: Memleketin Birinde
1958: Havadan Sudan
1958: Nazik Alet
1958: Gıdıgıdı
1959: Aferin
1959: Kördöğüşü
1959: Mahmut ile Nigar
1960: Hoptirinam
1960: Gözüne Gözlük
1960: Ah Biz Eşekler
1961: Yüz Liraya Bir Deli
1961: Bir Koltuk Nasıl Devrilir
1962: Biz Adam Olmayız
1964: Yeşil Renkli Namus Gazı
1965: Sosyalizm Geliyor Savulun
1965: İhtilali Nasıl Yaptık
1965: Rıfat Bey Neden Kaşınıyor
1968: Vatan Sağolsun
1972: İnsanlar Uyanıyor
1973: Hayvan Deyip De Geçme
1976: Seyyahatname (Duyduk Duymadık Demeyin)
1978: Büyük Grev
1984: Yetmiş Yaşım Merhaba
1984: Kalpazanlık Bile Yapılamıyor
1987: Maçinli Kız için Ev
1988: Nah Kalkınırız
1990: Rüyalarım Ziyan Olmasın
1991: Aşkım Dinimdir
1997: Gözünüz Aydın Efendim
2005: Herkesin İşi Gücü Var
AZİZ NESİN’İN ROMANLARI
1955: Kadın Olan Erkeğin Hatıraları
1957: Gol Kralı
1957: Erkek Sabahat
1959: Saçkıran
1961: Zübük
1967: Şimdiki Çocuklar Harika
1974: Tatlı Betüş
1976: Surnâme
1977: Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
1978: Tek Yol
AZİZ NESİN’İN ANILARI
1957: Bir Sürgünün Hatıraları
1966: Böyle Gelmiş Böyle Gitmez I – Yol
1967: Poliste
1976: Böyle Gelmiş Böyle Gitmez II – Yokuşun Başı
1984: Benim Delilerim
1987: Salkım Salkım Asılacak Adamlar
1996: Böyle Gelmiş Böyle Gitmez II – Yokuş Yukarı
1998: Bir Vicdan Davası
2006: Birlikte Yaşadıklarım Birlikte Öldüklerim
2009: Mum Hala I
2010: Mum Hala II
2010: Unutulmayan Rüyalar
AZİZ NESİN’İN MEKTUPLARI
1994: Canım Oğlum Canım Babacığım – 1
1994: Canım Oğlum Canım Babacığım – 2
1994: Aziz Nesin – Ali Nesin Mektuplaşmaları III, Mektuplar
1995: Aziz Nesin – Ali Nesin Mektuplaşmaları IV, Mektuplar
1995: Aziz Nesin – Tahsin Saraç Mektuplaşmaları, Mektuplar
1998: Aziz Nesin – Meral Çelen Mektuplaşmaları, Mektuplar
AZİZ NESİN’İN ÇOCUK KİTAPLARI
1949: Okullar İçin Kısa Oyunlar
1971: Uyusana Tosunum
1975: Bu Yurdu Bize Verenler
1976: Pırtlatan Bal
1976: Borçlu Olduklarımız
1977: Aziz Dede’den Masallar
1979: Ben de Çocuktum
1981: Nasrettin Hoca Gülütleri
1982: Anıtı Dikilen Sinek
2009: Çocuklara En Güzel Masallar
2009: Hayvanlar Takımı
2010: Arkadaşım Badem Ağacı
2012: Çocuklara En Güzel Öyküler
AZİZ NESİN’İN ÇİZGİ ROMANLARI
1956: Bilmem Ne Adası
1956: Berber Nonoş
1954: Baba Mirası
1955: Deniz Aslanı
1960: Bayan Aynur ile Bay Buyur
AZİZ NESİN’İN YAZILARI
1990: Sora Sora Cennet Bulunur
1986: Soruşturmada
1982: Suçlanan ve Aklanan Yazılar
1985: Ah Biz Ödlek Aydınlar
1988: Korkudan Korkmak
1989: Bulgaristan’da Türkler Türkiye’de Kürtler
1997: Türkiye Şarkısı Nazım
1995: Çuvala Doldurulmuş Kediler
1982: Suçlanan Aklanan Yazılar
2011: Sanat Yazıları
2012: Sporcu Milletiz Vesselam
2014: Okuma Güncesi
AZİZ NESİN’İN GEZİ YAZILARI
1977: Dünya Kazan Ben Kepçe
2013: Yurt Gezileri
AZİZ NESİN’İN OYUNLARI
1950: Biraz Gelir misiniz
1959: Bir Şey Yap Met
1963: Toros Canavarı
1968: Düdükçülerle Fırçacıların Savaşı
1969: Üç Karagöz Oyunu
1970: Çiçu
1970: Tut Elimden Rovni
1970: Hadi Öldürsene Canikom
1976: Pırtlatan Bal
1992: Başarımı Karılarıma Borçluyum
1992: Bir Zamanlar Memleketin Birinde
1992: Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
1992: Hakkımı Ver Hakkı
1992: Zat-ı Devletleri İbiş Hazretleri
AZİZ NESİN’İN ŞİİRLERİ
Aziz Nesin – Seviye On Ölüme Beş Kala kitap kapağı
xxxx: Seviye On Ölüme Beş kala
xxxx: Azizname
xxxx: On Dakika
1984: Sondan Başa
1988: Kendini Yakalamak
1990: Hoşçakalın
1995: Sivas Acısı
AZİZ NESİN’İN KÖŞE YAZILARI
1994: Bir Tutam Aydınlık
1959: Az Gittik Uz Gitmek
1958: Nutuk Makinesi
1971: Merhaba
AZİZ NESİN’İN KÖŞE YAZILARI
1988: İnsanlar Konuşa Konuşa
1993: Onursal Doktor Olamamanın Büyük Onuru
1994: Bir Dokun Bir Dinle