Reşat Nuri Güntekin: Türk edebiyatının usta yazarı

Reşat Nuri Güntekin, “Çalıkuşu” ve “Yaprak Dökümü” gibi unutulmaz eserleriyle Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuş, eserleri televizyona da uyarlanarak geniş kitlelere ulaşmış bir usta yazar. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Reşat Nuri Güntekin’in vefatının üzerinden 67 yıl geçti. Peki, Reşat Nuri Güntekin kim, nereli, eserleri neler? Reşat Nuri Güntekin’in eserleri neler? İşte ayrıntılar…

REŞAT NURİ GÜNTEKİN’İN HAYATI

Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Reşat Nuri Güntekin, 1889 yılında İstanbul Üsküdar’da doğdu. Babası askeri tabip Nuri Bey, annesi ise Kars Valisi Yaver Paşa’nın kızı Lütfiye Hanım’dı. Güntekin, çocukluğunu tek çocuk olarak geçirdi ve ailesinin kültürlü ortamıyla büyüdü. Babasının askeri görevi nedeniyle çeşitli şehirlerde bulunan Güntekin, ilkokulu Çanakkale’de tamamladıktan sonra İstanbul’da Saint Joseph Lisesi’nde eğitim gördü. Edebiyatla erken yaşlarda tanışan Güntekin, bu dönemde Fransızca ve Türkçe edebiyat eserlerini inceledi.

Yükseköğrenimine 1912 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde devam eden Güntekin, eğitimini tamamlayarak mezun oldu.

REŞAT NURİ GÜNTEKİN’İN EDEBİYATLA TANIŞMASI

Reşat Nuri Güntekin’in edebiyatla tanışması, çocukluk yıllarında teyzesinin oğlu Ruşen Eşref Ünaydın’ın anlattığı masallar ve aile büyüklerinin okudukları romanlarla başladı. Özellikle Fatma Aliye Hanım’ın “Udi” adlı romanı, Güntekin’in edebiyat sevgisini besleyen önemli eserlerden biriydi.

İlk eserleri arasında “Eski Ahbap” adlı uzun öyküsü ve “Harabelerin Çiçeği” romanı bulunmaktadır. Aynı dönemde tiyatro alanında da faaliyet gösteren Güntekin, Hayreddin Rüşdü takma adıyla sahneye koyduğu “Hakiki Kahramanlık” adlı piyesiyle dikkat çekti.

ÇALIKUŞU VE ŞÖHRET

Reşat Nuri Güntekin’in şöhreti, “Çalıkuşu” adlı eseriyle zirveye ulaştı. 1922 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilen bu roman, 1923’te kitap olarak yayımlandı. Türk edebiyatının en çok okunan ve en çok basılan romanları arasında yer alan “Çalıkuşu”, Güntekin’in imzasını geniş kitlelere duyurmasını sağladı.

REŞAT NURİ GÜNTEKİN’İN EDEBİYAT VE GAZETECİLİK KARİYERİ

Güntekin, edebiyat kariyerinin yanı sıra gazetecilik alanında da faaliyet gösterdi. 1923-1924 yıllarında Mahmud Yesari, Münif Fehim ve İbnürrefik Ahmed Nuri ile birlikte haftalık mizah dergisi “Kelebek”i çıkardı. Aynı zamanda Cumhuriyet Halk Partisi’nin çıkardığı “Memleket” gazetesini yönetti.

REŞAT NURİ GÜNTEKİN’İN MÜFFETTİŞLİK DÖNEMİ

Güntekin, Milli Eğitim Bakanlığı müfettişliğine atanarak Anadolu’yu dolaşma fırsatı buldu. Bu süreç, Güntekin’in eserlerine zengin bir Anadolu malzemesi eklemesine katkı sağladı. Ayrıca, 1939-1946 yılları arasında iki dönem Çanakkale milletvekilliği yaptı.

1950’de Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Türkiye temsilcisi ve talebe müfettişi olarak Paris’e gitti. UNESCO temsilciliği sırasında kültürel etkileşimlere katkıda bulundu. 1954’te emekliye ayrılan Güntekin, daha sonra bir süre İstanbul Şehir Tiyatroları Edebi Heyeti üyeliği yaptı.

REŞAT NURİ GÜNTEKİN NEDEN ÖLDÜ?

Reşat Nuri Güntekin, akciğer kanseri nedeniyle 7 Aralık 1956’da Londra’da hayatını kaybetti. Cenazesi İstanbul’a getirilerek Karacaahmet Mezarlığı’nda defnedildi. Güntekin’in yaşadığı sokağa “Çalıkuşu” ismi verildi, Kadıköy ve İzmir’de bir ilköğretim okuluna, Fatih’te ise bir tiyatro sahnesine ismi verildi.