Antik Mısır’da mumyalanmış babunların gizemi çözüldü

Mısır’da mumyalanmış babunlara ait daha önceki arkeolojik bulgular, bu primatın Mısır’a özgü olmaması nedeniyle araştırmacıları şaşırtmıştı. Hayvanın geçmişte bu bölgede yaşadığını gösteren herhangi bir kanıt da bulunmuyor.

Mumyalanmış babunların halk tarafından muhtemelen adak olarak kullanıldığı tahmin ediliyor. Bu primat, antik Mısır’da hayvan olarak tasvir edilen çeşitli tanrılar arasından öğrenme ve bilgelik tanrısı Thoth’u temsil etme rolüne de yükseltilmiş.

PRİMATLARIN KÖPEK DİŞLERİ DE ÇIKARTILIYOR

Independent Türkçe’nin aktardığı yakın zamanda eLife adlı bilimsel dergide yayınlanan yeni araştırmaya göre, babunlar muhtemelen uzak bölgelerden ithal edilmiş ve mumyalanmadan önce antik Mısır’da esir tutulmuş.

Ayrıca son bulgular primatların tehlikeli köpek dişlerinin de çıkarıldığını gösteriyor.

Bu primatları antik Mısırlılar için özel kılan şeyin ne olduğu hâlâ belirsizliğini korusa da bilim insanları, antik Mısırlıların egzotik hayvanlarla ne ölçüde bağlantıları olduğunu da ortaya koydu.

Araştırmacılar, hayvan mumyalarının hücre enerji santralindeki (mitokondri) genomu analiz ederek babunların hangi bölgeden geldiklerinin izini sürdüler.

Yeni çalışmada analiz edilen mumyalardan biri 1905’te “Maymunlar Vadisi”ndeki kazılar sonucunda bulunmuştu. Mumya halen Lyon’daki Confluence Müzesi’nde sergileniyor.

Arkeologlar babun mumyası örneğinin MÖ 800 ila 500 yıllarındaki Antik Mısır’ın Geç Dönemine ait olduğunu tespit etti.

Araştırmacılar genomu, genetik çeşitliliği kapsamlı araştırılmış olan Afrika kıtasındaki babunlarla karşılaştırdı.

Çalışmanın ortak yazarı Gisela Kopp, “Bugün babunların yaşadığı neredeyse tüm bölgelerden karşılaştırmalı örneklerimiz var” dedi.

Tarihi metinlerde babunların köken yeri olarak “Punt”tan (Mısır’ın yüzyıllar boyunca lüks mallar ithal ettiği antik bölge) bahsedilse de, bu yerin tam olarak neresi olduğu bilinmiyor.

Dr. Kopp, “Bazı akademisyenler burayı ilk küresel deniz ticaret ağlarından bir yer ve dolayısıyla ekonomik küreselleşmenin başlangıç noktası olarak gördüğünden, Mısırbilimciler Punt’la ilgili uzun süredir kafa yoruyor” dedi.

Yeni çalışmadaki genetik analizler, mumya örneğinin kökeni için antik zamanlarda Adulis denen kuzeydoğu Afrika ülkesi Eritre’deki bir bölgeye işaret ediyor. Burası hayvanlar ve lüks mallar için bir ticaret merkezi işlevi görmüş.

Araştırmacılar, son bulgulara dayanarak Punt ve Adulis’in aynı yer için farklı zamanlarda kullanılan iki farklı isim olduğunu savundu.

Dr. Kopp, “Fakat biyolojik bulgularımızı tarihsel araştırma bağlamında ortaya koyduktan sonra hikaye gerçekten toparlandı” dedi.