Biden’dan dev savaş paketi, fakat önünde bir engel var…

Ukrayna savaşıyla birlikte neredeyse her ay duyduğumuz askeri paketler bu sefer de İsrail üzerinden tekrar gündeme geldi. ABD Başkanı Joe Biden, İsrail ziyareti sonrası yaptığı ulusa seslenişte “Önümüzdeki on yılları etkileyecek kararlar alacağımız tarihin kırılma anlarından birinden geçiyoruz” dedi. 100 milyar dolarlık devasa bir askeri yardım paketini kongreye göndereceğini söyledi. Ancak bu paket İsrail ile sınırlı değil.

KONGREDE BÜYÜK KRİZ

Biden, yaptığı ulusal sesleniş konuşmasında paketin hem İsrail hem Ukrayna için olduğunun altını çizdi. Ancak Avustralyalı medya kuruluşu ABC‘ye göre, bu paketin sadece 10 milyar doları İsrail için ayrıldı. ABD’li Bloomberg ise pakete Tayvan’ın da dâhil olduğunu söylüyor.

Yine de paketin büyük oranda Ukrayna’ya yönelik olduğu konusunda herkes hemfikir. Peki, Biden hükümeti neden bütün ülkelere yapacağı desteği tek bir pakette topladı? Bunun gerekçesi ülkenin iç siyasetinde güç bela bastırılan büyük bir krizin ardında yatıyor…

ABD hükümeti, geçtiğimiz ay kapanmanın eşiğinden döndü. ABD’de hükümet, yıllık bütçenin devlet işlerini devam ettirecek kadarı Kongre’de onaylanamazsa kapanıyor. Hatta son olarak 22 Aralık 2018’den 25 Ocak 2019’a kadar 35 gün kapalı kalmıştı, bu süreçte memur maaşları ödenememiş, bürokrasi adeta felç olmuştu. ABD’nin son saniye yapılan anlaşmalarla köşesinden döndüğü bu sefer ki kapanmanın sebebi ise Ukrayna.

MCCARTHY OLAYI

Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi Kevin McCarthy göreve, “Ukrayna’ya desteği keseceği” sözüyle gelebilmişti. Bu söz sonrası meclisten yeni paketlerin çıkması iyice zorlaştı. Yıllık bütçede de anlaşılamayınca kriz çıktı.

Bütçenin belirlenmesi için son gün olan 1 Ekim’e yalnızca birkaç gün kala McCarthy Biden yönetimiyle anlaşma yoluna gitti. Ukrayna yardımının paketten çıkarılması şartıyla 45 günlük bütçe onaylandı. Ancak Cumhuriyetçi partideki krize Biden’ın bir iması yol açtı.

Biden, Meclis Başkanı McCarthy’yle “bundan sonraki bütçelerde Ukrayna’ya destek için anlaşıldığını” söyledi.

Partinin Trump’a yakın üyeleri bu duruma tepki gösterdi. McCarthy’nin başkanlığına başından beri muhalif olan meclis üyesi Matt Gaetz, McCarthy’nin görevden alınması için oylama yaptırdı.

McCarthy, ABD tarihinde görevden azledilen ilk Temsilciler Meclisi Başkanı oldu.

UKRAYNA İÇİN İSRAİL

İşte, bu kriz bize Cumhuriyetçilerin Ukrayna yardımını durdurmak için ne kadar motive olduğunu gösteriyor. Fakat aynı Cumhuriyetçiler, konu İsrail olunca tam tersi düşünüyor. Bütün yardım paketlerine onay verdikleri gibi Biden’ı İsrail’i “yeterince desteklemediği” gerekçesiyle eleştiri yağmuruna tutuyorlar. Biden, bunu iyi bildiği için iki yardım paketini birleştiriyor.

Böylece Ukrayna paketine muhalif olan Cumhuriyetçiler üzerinde “İsrail’e yardımı reddettiği” iddiasıyla baskı yaratabilecek.

Cumhuriyetçilerden pakete ilk destek açıklayan partinin senato lideri Mitch McConnell oldu. Ancak Trump’la epey kavgalı olan McConnell, zaten Ukrayna paketlerine de onay veren bir siyasetçi olarak tanınıyor. Bu nedenle bu büyük pakete Trump başta olmak üzere partinin geri kalanının vereceği tepki önemli.

Henüz Trump cephesinden konuyla ilgili bir yorum gelmedi. Ancak Cumhuriyetçi senatörlerden James David Vance, “Biden’ın bu yaptığı mide bulandırıcı. İsrail’deki ölü çocukları kendi facia Ukrayna politikalarını şüpheci Amerikalılara satabilmek için istismar ediyor” ifadelerini kullandı.

Yani belli ki bu paket üzerinde büyük kavgaların çıktığını duyacağız.

Tabii Meclis Başkanı krizi de henüz çözülebilmiş değil. McCarthy’nin yerine aday gösterilen Trump yanlısı Jim Jordan hala görev başına gelemedi. Birinci oylamada 20, ikinci oylamada 22 tane Cumhuriyetçi üye Jordan’ın Başkanlığını onaylamıyor. McCarthy de ancak 15 tur oylama sonrasında kendine muhalif parti üyelerini ikna etmeyi başarmıştı. Jim Jordan ise bunu yapabilecek mi belirsiz.

Biden’ın bir şekilde rakip partideki krizi çözmesi gerekiyor zira Meclis Başkanı meselesi çözülmeden paket geçemez…

ABD DIŞİŞLERİ’NDE KAOS

Bir başka büyük kriz de ABD Dışişleri Bakanlığı içinde başladı. ABD medya kuruluşu Huffington Post’un haberine göre Dışişleri Bakanlığı isyanın kıyısına geldi. Siteye konuşan bakanlık çalışanı “neredeyse her seviyede inanılmaz bir rahatsızlık var” ifadelerini kullandı.

İddiaya göre Dışişleri çalışanları Biden’ın İsrail politikasına tamamen karşılar. Doğrudan suçladıkları bir isim de var; Tom Sullivan.

Tom Sullivan, Biden’ın Dış Politika Danışmanı Jake Sullivan’ın kardeşi ve iddiaya göre bakanlıkta ciddi söz sahibi. Toplantılarda konuşmalarını “İsrail’in istekleri ve ihtiyaçları” üzerinden açıyor. Çalışanlara göre ABD’nin çıkarlarını ikinci plana atıyor. Jake Sullivan’dan korkulduğu için kardeşini eleştirmeye kimse cesaret edemiyor. Gazeteye konuşan bakanlık çalışanı, Arap mevkidaşlarının onlara “ABD bu politikaları sürdürürse bu coğrafyayı tamamen kaybedecek” dediğini de söylüyor.

Bu sırada Dışişleri Bakanlığı’nda uzun yıllar görev yapan Josh Paul, görevinden istifa etti. İstifası sonrası konuşan Paul, “24 saatte onlarca çalışandan destek mesajı aldım. Birçok çalışan istifayı düşünüyor” diyerek bakanlıktaki krize dikkat çekti.

UKRAYNA’NIN ZAMANI AZ

İsrail, uzun ve kanlı sürecek bir kara harekâtına hazırlansa da ihtiyacı olan mühimmat miktarı Hamas gibi konvansiyonel olmayan bir kuvvete karşı çok yüksek değil. Ancak Rusya’yla savaşan Ukrayna, her askeri paketin gününü sayıyor.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi danışmanı Mark Cancian, “yeni paketler çıkmazsa Şükran Günü’ne (23 Kasım) doğru cephede yokluk hissedilmeye başlayacak” dedi.

ABD’nin güç bela yürürlüğe soktuğu 45 günlük bütçe 15 Kasım’da doluyor.

Eğer yeni bütçede Ukrayna’ya destek kabul edilmezse Ukrayna ordusunu zor günler bekliyor.